Teatr Ósmego Dnia

Powstał w 1964 roku (jako Studencki Teatr Poezji „Ósmego Dnia”). Inicjatorem powstania grupy był Tomasz Szymański, a za współzałożycieli uznać należy studentów polonistyki na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (w tym Stanisława Barańczaka, Annę Bryłkę, Danutę Pawlinę i Lecha Raczaka). Obecnie teatr tworzą: Ewa Wójciak, Adam Borowski, Tadeusz Janiszewski i Marcin Kęszycki. Teatr Ósmego Dnia zaliczany jest do legend polskiego teatru alternatywnego. Ósemki wsławiły się ważnymi spektaklami w duchu opozycyjnym tworzonymi w czasach PRL-u. Do najważniejszych zaliczyć należy: „Musimy poprzestać na tym, co tu nazywano rajem na ziemi…?” (1975), „Ach, jakże godnie żyliśmy” (1979), „Więcej niż jedno życie” (1981), „Raport z oblężonego miasta” (1983). Zaangażowanie polityczne teatru wywołało represje ze strony władz, zespół został rozwiązany (1985), artyści teatru mogli wrócić do Polski dopiero po roku 1989, kiedy możliwe było kontynuowanie działalności. Teatr zyskał ogromne uznanie również za granicą, poza Europą wystąpił w Meksyku, Kolumbii, Brazylii, Wenezueli, Singapurze czy Korei Południowej. Uhonorowany był też wieloma nagrodami, w tym prestiżową Fringe First na festiwalu w Edynburgu (1985 r.).

Po upadku PRL artyści nie porzucili cechującej ich od początku postawy buntu i niezgody na zastaną rzeczywistość. Kolejne spektakle po transformacji ustrojowej celnie punktowały absurdy „nowego porządku”. Transformacjom ulegał za to język, którym posługiwał się teatr – w większości zespołowo reżyserujący spektakle. Od oszczędnych i symbolicznych projektów scenograficznych, po multimedia, które są nieodłącznym elementem najnowszych realizacji.

Teatr Ósmego Dnia jest stałym gościem toruńskiego festiwalu. Do tej pory zespół pojawił się na Klamrze sześciokrotnie ze spektaklami: „Tańcz, póki możesz” (Klamra ’1995), „Piołun” (Klamra ’1997), „Portiernia” (Klamra ’2004), „Teczki” (Klamra ’2007), „Paranoicy i Pszczelarze” (Klamra ’2010), „Osadzeni. Młyńska 1” (Klamra ’2012) oraz „Do władzy wielkiej i sprawiedliwej” (Klamra ‘2013). Ewa Wójciak była też gościem specjalnym Klamry w 2014 r.

Teatr Dada von Bzdülöw

Został założony przez Katarzynę Chmielewską i Leszka Bzdyla w roku 1993 jako jeden z pierwszych polskich zespołów teatru tańca. Wcześniej Bzdyl był aktorem Wrocławskiego Teatru Pantomimy, a także Teatru Ekspresji Wojciecha Misiury. Chmielewska natomiast skończyła gdańską szkołę baletową, a w trakcie pracy w zespołe również prestiżową brukselską P.A.R.T.S. kierowana przez twórczynię ROSAS, Annę Teresę de Kersmaeker.  Dzięki zróżnicowanemu zapleczu edukacyjnemu i zawodowemu udało im się wspólnie wykreować unikalny styl grupy, dopełniony inspiracją działaniami dadaistów i twórczością polskich pisarzy (niepisanym patronem Dada zdaje się Witold Gombrowicz). Ruch, taniec, słowo, tekst, gra z formą i konwencją, pastisz, groteska i eklektyzm stały się trwałymi wyznaczniki prac zespołu, szczególnie tych powstałych pod koniec lat 90. i w latach 2000. Dada von Bzdülöw stworzył blisko czterdzieści przedstawień, wśród których najsłynniejsze to Magnolia (2002),  Kilka błyskotliwych spostrzeżeń (a la Gombrowicz, 2004), Bonsai (2006) i Faktor T. (2008).

Od początku swojej działalności Dada von Bzdülöw działa jako kolektyw twórczy, współpracując na stałe z kilkunastoma artystami, choć w trakcie historii grupy ich krąg był znacznie większy. To właśnie w zespole Bzdyla i Chmielewskiej rozpoczynała karierę generacja tancerzy, która obecnie współtworzy trójmiejską scenę taneczną, m.in. Anna Steller i Filip Szatarski.

W spektaklach Teatru Dada von Bzdülöw występuje obecnie dwunastu  tancerzy, którzy poza strukturami grupy prowadzą swoją indywidualną karierę artystyczną: Tatiana Kamieniecka, Anna Steller, Julia Mach, Ula Zerek, Katarzyna Chmielewska, Izabela Chlewińska, Dominika Knapik, Rafał Dziemidok, Radek Hewelt, Filip Szatarski, Dawid Lorenz, Leszek Bzdyl. Spektakle Dada współtworzą czołowi przedstawicie muzyki jazzowej i improwizowanej: Mikołaj Trzaska, Wojciech Mazolewski, SzaZa (Paweł Szamburski & Patryk Zakrocki).  

Teatr Dada organizował  takie wydarzenia artystyczne, jak Dzień Pięknego Towarzystwa, 1996-2001 i Gdańska Korporacja Tańca, 2002-2007. Zespół stale kooperuje z instytucjami kultury w Trójmieście (Teatr Miejski w Gdyni, Nadbałtyckie Centrum Kultury, Klub Żak, Fundacja Teatru Szekspirowskiego) oraz w Polsce (Stary Browar – Poznań, CK Zamek  – Poznań, Re-wizje - Warszawa, Teatr Nowy – Łódź). W 2008 nawiązał ścisłą współpracę z Teatrem Wybrzeże w Gdańsku dotyczącą produkcji i prezentacji przedstawień.

Teatr uczestniczył w licznych projektach międzynarodowych: Landscape X, Intercult – Szwecja 1998; Drop Dead Goergeous – Vincent Dance Theatre – UK 2001-2002; Trans Dans Europe, Les Hivernales – Avignon, Francja 2004-2006; SEAS, Intercult – Sztokholm/Gdańsk 2004; Faktor T – Dance Advance – Filadelfia, USA 2007-2008. Do tej pory zespół wystąpił dotychczas w 21 krajach Europy, w Indiach oraz wielokrotnie w USA. Zespół stale korzysta z subwencji Urzędu Miasta Gdańska.

W roku 2012 Teatr otrzymał własną siedzibę w Gdańsku-Wrzeszczu. (ul. Grunwaldzka 44).  Zlokalizowane tam zostaną m.in. sala prób i biuro. Jak pisze Mirosław Baran, „to 250 metrów kwadratowych podzielonych na mniejsze pokoje. W komunalnym pomieszczeniu mieściła się wcześniej filia nr 1 Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej, która została ostatnio zlikwidowana w związku z otwarciem w pobliżu multimedialnej Biblioteki Manhattan. Na razie umowa pomiędzy miastem i teatrem podpisana zostanie na 3 lata”. I dalej:  „Gdańska formacja w tym roku świętować będzie 20-lecie powstania. Przez te lata praktycznie nie miała własnej siedziby, współpracowała m. in. z Pałacem Młodzieży w Gdańsku, Teatrem im. Gombrowicza w Gdyni, klubem Żak, a nawet... Teatrem Nowym im. Dejmka w Łodzi. Od paru lat formacja swoje nowe spektakle pokazuje gościnnie w Teatrze Wybrzeże. O ile jednak na scenach Wybrzeża artyści mogą grać i próbować, to np. o prowadzeniu regularnych warsztatów - w związku z dużym obłożeniem wybrzeżowych scen - nie mogło być mowy”. Dlatego siedziba bardzo się grupie trzyma a jej otrzymanie – choć stanowczo spóźnione – to mimo wszystko znakomity prezent dla Teatru Dada, który w 2013 świętował 20-lecie istnienia.

Teatr Biuro Podróży

Istnieje od  1988 roku. Jego założycielem i reżyserem jest Paweł Szkotak.

W ciągu ponad dwudziestu lat poszukiwań artystycznych teatr wypracował własną metodę pracy nad spektaklem oraz  rozpoznawalny styl teatralny. Teatr przygotował 14 autorskich spektakli, w tym osiem widowisk plenerowych, pięć spektakli salowych oraz akcję teatralną w specjalnie przystosowanej do tego zamkniętej przestrzeni.

Spektakle teatru zaprezentowane zostały w blisko 50 krajach świata, na sześciu kontynentach (m.in. w Argentynie, Australii, Brazylii, Kolumbii, Kubie, Egipcie, Indiach, Iranie, Izraelu, Jordanii, Korei, Libanie, Meksyku, Palestynie, Singapurze, Taiwanie, USA i w większości krajów europejskich).

Teatr Biuro Podróży prowadzi działalność nie tylko artystyczną polegającą na produkcji i prezentacji spektakli, ale również działalność edukacyjną polegającą na pracy artystycznej z ludźmi i grupami teatralnymi na świecie: warsztaty teatralne oraz projekty artystyczne. 

Teatr Biuro Podróży był uczestnikiem największych światowych festiwali teatralnych oraz laureatem prestiżowych nagród.

W uznaniu tego faktu teatr otrzymał w 2002 roku nagrodę Ministra Spraw Zagranicznych za wybitne zasługi dla promocji Polski w świecie oraz nagrodę Ministra Kultury  za  wybitne osiągnięcia w dziedzinie teatru.

W 2005 Paweł Szkotak otrzymał prestiżowy Paszport Polityki.

W 2008 roku Paweł Szkotak, Marta Strzałko i Jarosław Siejkowski otrzymali Medale Gloria Artis przyznawane przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego  Bogdana Zdrojewskiego.